Hotel La Demba Art Abizanda Aragonia noclegi
Aragonia / Abizanda
Wyszukaj na stronie
Menu
Zarezerwuj nocleg:
 |
0034 966 444 615 |
 |
wynajem@ibermaxx.pl |
 12080525 
ibermaxx
|
|
Oferty sprzedaży:
499.000 €
Praktycznie nowa willa w otoczeniu pól golfowych Las Colinas Golf
COSTA BLANCA PŁD. / Las Colinas Golf
COSTA BLANCA PŁD. / Las Colinas Golf
370.000 €
Dom na dużej parceli z panoramicznym widokiem na morze w Pinar de Campoverde
COSTA BLANCA PŁD. / Pinar de Campoverde
COSTA BLANCA PŁD. / Pinar de Campoverde
 |
 |
 |
 |
Reklama
Język Walencjański
Język walencjański w Hiszpanii
Tak jak czasami Polak nie jest w stanie zrozumieć Polaka mieszkającego na Śląsku czy Kaszubach, tak czasami Hiszpan nie jest w stanie zrozumieć swojego rodaka zamieszkującego Walencję. Są tutaj jednak pewne, znaczące różnice – w przypadku gdy język śląski jest uznawany w Polsce za gwarę, tak w Walencji – autonomicznym rejonie Hiszpanii – język walencjański jest podstawowym, urzędowym językiem tego regionu. A że Walencja słynie z przepięknych plaż, jeśli właśnie w tym rejonie chcemy spędzić wakacje, a do tego chcemy nawiązać kontakt z jego mieszkańcami, warto co nieco dowiedzieć się o języku, którego używają na co dzień.
Walencja
Język jest odzwierciedleniem kultury ludzi, którzy go używają. Dlatego zanim co nieco przybliżymy naszym czytelnikom tajniki języka walencjańskiego, kilka słów poświęcimy regionowi, w którym ów język jest używany. Prowincja wspólnoty autonomicznej Walencji leży w środkowo-wschodniej Hiszpanii, u brzegu Morza Śródziemnego. Powierzchnia Walencji to zaledwie 23 255 kilometry kwadratowe, które zamieszkuje około 4,3 mln mieszkańców. Największym miastem regionu jest Walencja.
Wspólnota Walencka (katal. Comunitat Valenciana) zajmuje historyczny region zwany Krajem Walencji. Kilka stuleci temu Królestwo Walencji wraz z Katalonią, Aragonią i Balearami tworzył historyczne Królestwo Aragonii (nawiasem mówiąc historia ziem należących współcześnie do Hiszpanii ma za sobą długa i dość zagmatwaną historię, ale to już inny temat).
Współcześnie Wspólnota Walencka dzieli się na 3 prowincje: Walencję, Alicante oraz Castellón. Natomiast najważniejszymi miastami Wspólnoty Walencji, gdzie mieszka największa część ludności regionu, są: miasto Walencja, Castellón de la Plana oraz Alicante. By usprawnić posługiwanie się walencjańskim, Wspólnota Walencka została oficjalnie podzielona, według granic jeszcze z XIX wieku, na część katalońskojęzyczną, w której kataloński jest promowany i część kastylijskojęzyczną, w której kataloński nie jest używany i nauczany i w szkołach.
Kataloński a walencjański
W zdaniu powyżej czytamy, że Wspólnota Walencka jest podzielona na cześć katalońskojęzyczną i część kastylijskojęzyczną. I gdzie tutaj się podział język walencjański, będący głównym bohaterem tego artykułu? Tutaj dochodzimy do ważnego punku – wyjaśnienia relacji pomiędzy językiem kastylijskim, a walencjańskim.
Język walencjański, nazywany także językiem walenckim, jest dialektem języka katalońskiego, który jest używany we wspólnotach autonomicznych: Katalonii, Balearach i Walencji. Łącznie katalońskim posługuje się w Hiszpanii około 9 milionów osób.
Do dialektów języka katalońskiego, poza walencjańskim, należą także inne, które językoznawcy dzielą na dwie grupy. Do grupy wschodnich dialektów języka katalońskiego należą: dialekt północny stosowany we Francji i w najdalej wysuniętych na północ rejonach Katalonii, dialekt środkowy stosowany we wschodniej Katalonii oraz dialekt balearski stosowany na Balearach (archipelag wysp). Do zachodniej grupy języka katalońskiego zaliczane są natomiast dialekty: północno-zachodni używany przez mieszkańców zachodniej Katalonii, wschodniej Aragonii i Andory i właśnie dialekt walencki.
Prawda jest taka, że język walencjański jest niczym innym, jak językiem katalońskim, ale to tak dumnie brzmi, że Walencja ma swój własny język. A różnic między katalońskim nie ma zbyt wiele. Sprawdź informacje o języku katalońskim
Językowe zamieszanie
Trochę tych wszystkich języków sporo, przez co może tworzyć się małe zamieszanie. W Hiszpanii status języka urzędowego ma oczywiście język hiszpański, potocznie nazywany także językiem kastylijskim. Statusem języków urzędowych Hiszpanii mogą poszczycić się także języki regionalne; kataloński, baskijski i galisyjski. Jednak zgodnie z zapisem w konstytucji Hiszpanii, każdy obywatel tego kraju ma obowiązek znać jedynie język kastylijski.
W Walencji ani rusz bez walencjańskiego
Walencjański jest językiem, którego każde dziecko w Walencji obowiązkowo uczy się w szkole. Jest on na równi traktowany z nauką języka hiszpańskiego. Nie stwarza to bynajmniej dzieciom z tego regionu większych trudności, ponieważ język ten powszechnie jest używany przez ich rodziny, tak że dzieci mają z nim kontakt od samych narodzin. Problem to jedynie sprawia Hiszpanom, którzy np. za pracą przyjeżdżają do Walencji z innych rejonów kraju. Często okazuje się, że rodowici Hiszpanie mają problem w porozumiewaniu się ze swoimi rodakami, jeśli ludzie ci pochodzą z odległych regionów kraju.
Dzieje się tak ponieważ dialekty tak bardzo różnią się od siebie. Rzeczywistość jest taka, że np. w sytuacji gdy mieszkaniec takiego sobie Gibraltaru chce przenieść się do Walencji, bo właśnie tam będzie przykładowo miał spokój i zamieszka z dala od wścibskiej teściowej – przeprowadzka taka w cale nie jest łatwa. Bo zamieszkać, i owszem, nie jest trudno. Jakieś mieszkanie, a może nawet domek się znajdą. Ale jak tu znaleźć pracę, gdy wymaga się od takiego człowieka dyplomu znajomości walencjańskiego? Co ciekawe takiej udokumentowanej znajomości walencjańskiego tak rygorystycznie nie wymagają prywatne formy i korporacje, a urzędy i instytucje należące do Generalitat Valenciana (ogólna nazwa urzędów, obejmująca różne instytucje samorządowe w ramach których działa hiszpańska wspólnota autonomiczna Walencji).
Hiszpańscy rodzice nie mają w takiej sytuacji także łatwego wyboru, ponieważ pomijając wspomniany już XIX-wieczny podział związany ze szkolnym obowiązkiem językowym, ponieważ dziecko można zapisać do szkoły po drugiej stronie „granicy” wybór nie jest łatwy. Każdy z rodziców musi rozważyć dwa warianty: wybrać szkołę, w której uczniowie edukują się po kastylijsku (hiszpańsku) co pozwoli znaleźć dziecku w przyszłości prace w większej części kraju, ale za to może mieć ono trudności ze znalezieniem pracy w swojej rodzinnej Walencji. Z drugiej strony można wybrać szkołę gdzie językiem przewodni jest walencjański – dziecko łatwiej porozumie się w mieszkańcami Walencji i będzie mogło tutaj pracować w przyszłości, ale np. utrudni mu to podjęcie studiów w innych częściach Hiszpanii, gdzie językiem przewodnim jest kastylijski.
Język walencjański warto znać. Jeden z lokalnych programów w telewizji o nazwie "Canal 9" jest nadawany tylko i wyłącznie w języku walencjańskim – wszystkie programy, przez programy informacyjne, przez seriale i bajki dla dzieci są właśnie w walencjańskim.
Język walencjański, to jak jest używany przez mieszkańców tamtego rejonu, jest bacznie obserwowany przez instytucje samorządowe i językoznawców. W 2001 roku w Walencji sporządzono spis powszechny odnoście użytkowania walencjańskiego, a kolejne dość dokładne badania przeprowadzono w 2010 roku – podjął się ich przeprowadzenia wspomniany wcześniej Generalitat Valenciana.
Jak na badania ankietowe odpowiedzieli mieszkańcy Walencji: walencjański jest najczęściej używany w domach – tak podpowiedziało 31 % badanych; w rozmowach z przyjaciółmi – 28% ankietowanych; walencjański jest używany w wewnętrznych stosunkach gospodarczych - 24,7% badanych. A jak przedstawia się subiektywna ocena własnych umiejętności związanych z językiem walencjańskim? 48,5% ankietowanych odpowiedziało, mówią walenckim "doskonale" lub "bardzo dobrze”. Natomiast jedynie już 26,2 % badanych odpowiedziało, ze piszą po walencjańsku "doskonale" lub " bardzo dobrze".
Co więcej, według sondażu przeprowadzonego w 2008 roku, występuje tendencja spadkowa w codziennych użytkowników Walencji. Dotyczy ona głównie młodych mieszkańców dużych miast regionu. W sumie, w okresie od roku 1993 do roku 2006, liczba użytkowników tego języka spadła o 10 procent. Jak tłumaczono, jednym z czynników mających wpływ na spadek, ma być wzrost liczby imigrantów z innych rejonów kraju, którzy mają tendencję do preferowania języka hiszpańskiego w codziennym stosowaniu.
Jak widać nie jest tak, że wszyscy mieszkańcy Walencji stosują jedynie język walencjański. Jest to dobra informacja dla osób, które na własną rękę odkrywają Hiszpanię, znając jedynie podstawowy język hiszpański – w Walencji bez problemu powinny sobie poradzić w kontaktach z mieszkańcami tego regionu.
Prawne regulacje
Zgodnie z prawem, język walencjański może być swobodnie używany i pod groźbą odpowiednich paragrafów, nikt nie może być dyskryminowany jedynie z powodu posługiwania się językiem walencjańskim. Natomiast szczególnej ochronie i z wyjątkowym szacunkiem język ten spotyka się w samej Walencji. Cały system administracyjny Walencji jest tak skonstruowany, że językiem walencjańskim nie tylko posługują się dzieci w szkole, ale jest to język powszechnie stosowany w tym regionie – obywatele mogą swobodnie z niego korzystać np. w sądach i innych instytucjach.Warto w tym miejscu zaznaczyć, że język walencjański nie został uznany jako osobny język przez Unię Europejską.
Kontrowersje językowe
Sami mieszkańcy Walencji spierają się co do statusu języka walencjańskiego. Jest to spór o charakterze naukowym, ale także i politycznym. Dotyczy on odrębności walencjańskiego. Ostra dyskusja w tej sprawie wybuchła w 2005 roku, kiedy to Walencka Akademia Języka (Acadèmia Valenciana de la Llengua) oświadczyła w naukowej publikacji, że „własny i historyczny język Walencjan, z filologicznego punktu widzenia, jest tym samym, który dzielą ze sobą wspólnoty autonomiczne Katalonii i Balearów oraz Księstwo Andory”. Pogląd taki został wydany w oparciu o zdanie wielu językoznawców.
Po tym zdarzeniu doszło nawet do potyczek przed obliczem sądu. W 2006 roku, w wyniku orzeczenia Sądu Najwyższego, rząd Wspólnoty Walenckiej został zmuszony do uznania, że używanie określeń „język kataloński” i „język walencki” są pojęciami tożsamymi. Było to bardzo nie w smak dumnym i związanym z odrębną tradycją Walencjańczykom.
Rząd Walencji był tak nieprzychylny co do innych języków niż walencjański, że nie uznawał żadnych innych języków w obrocie urzędowym. Do porządku rząd Wspólnoty Walenckiej przywrócił dopiero sąd. Sąd Najwyższy, rozpatrując skargę na nieuznawanie przez Wspólnotę Walencką dyplomów językowych wydanych w Katalonii i na Balearach, stwierdził że język walencki i kataloński są tym samym językiem. Dodatkowo kataloński i walencjański ma być jako jeden język uznawany w stosunkach urzędowych.
Cechy charakterystyczne języka walencjańskiego
Czy tak bardzo wyróżnia się walencjański? Przede wszystkim w języku tym występuje brak redukcji samogłosek w pozycji atonicznej do „ə”, występuje tam także brak zaniku końcowego „ɾ” i (nie zawsze) liter takich jak: t, d, p oraz b. W Walencjańskim występują także trzy stopnie zaimków wskazujących oraz szereg osobliwości leksykalnych.
Ciekawostka
Mieszkańcy Walencji mają powody, by być dumnymi ze swojego języka. W Walencjańskim tworzył Joanot Martorell – średniowieczny rycerz i autor powieści rycerskiej „Tirant lo Blanch”. Jest to jedna z najważniejszych książek literatury światowej i arcydzieło literatury katalońskiej. Powieść ta po raz pierwszy została wydana w Walencji w 1490 roku. Z czasem zyskała zaszczytne miano pierwszej, europejskiej powieści nowożytnej. Sam wybitny pisarz Miguel de Cervantes w powieści „Don Kichot” określił ją jako najlepszą rycerską powieść.
