HOME PRZEWODNIK PO HISZPANII WSZYSTKIE NOCLEGI JAK REZERWOWAć FAQ O NAS KONTAKT

Wyszukaj na stronie

Zarezerwuj nocleg:

Miejscowość:
Przyjazd:
Wyjazd:
Ilość osób:

	0034 966 444 615
	wynajem@ibermaxx.pl
12080525 ibermaxx

Oferty sprzedaży:

499.000 €

COSTA BLANCA PŁD. / Las Colinas Golf

149.500 €

COSTA BLANCA PŁD. / Playa Flamenca

370.000 €

COSTA BLANCA PŁD. / Pinar de Campoverde

Reklama

Jose Ortega i Gasset

Jose Ortega y Gasset

Dorobek hiszpańskiej myśli naukowej i akademickiej jest niezwykle bogaty, a gdyby o każdym z wybitnych naukowców wywodzących się z Półwyspu Iberyjskiego chcieć napisać choć kilka zdań, owa antologia musiałaby liczyć kilkaset stron. Jednak słynni hiszpańscy naukowcy to nie tylko osiągnięcia na arenie naukowej. To także niezwykle bogate i interesujące, a czasem bardzo przewrotne życiorysy.

Fascynacja myślą filozoficzną, wyrabianie poglądów politycznych, czy ewolucja wraz z wiekiem i przeżytymi wydarzeniami – ilość faktów, które składają się na końcowy, rzeczywisty dorobek naukowy, jest imponująca. W przypadku Jose Ortegi y Gasseta – filozofa i antropologa – bohatera niniejszego tekstu, widać to jak na dłoni.

Filozofia w opozycji do Kościoła

Słowa mówiące o tym, że „Człowiek jest żyjącą niewystarczalnością”, najlepiej oddają istotę i dorobek naukowy słynnego hiszpańskiego filozofa Jose Ortegi y Gasseta. Ten znany na całym świecie madrycki naukowiec przez całą swoją karierę badawczą – dodajmy, że niezwykle bogatą, obfitującą w liczne publikacje i opracowania – zastanawiał się nad ludzkim losem oraz celem i sensem ludzkiego życia.

ORTEGA-GASSET

Jego rozważania wielokrotnie prowadziły go do zaskakujących wniosków, a słynne cycaty mistrza, takie jak ten użyty w pierwszym zdaniu niniejszego akapitu dowodzą, że głównym prądem, który nadawał ton filozofii Gasseta jest egzystencjalna niedoskonałość i cząstkowość, które powodują, że człowiek jest wyłącznie małym wycinkiem, drobnym elementem większej całości, zwanej światem. Poglądy Gasseta znalazły podatny grunt, a jego szkoła szybko doczekała się zwolenników na uniwersytetach i w wielu ośrodkach naukowych. Właśnie dlatego Jose Ortega y Gasset zalicza się do grona najwybitniejszych hiszpańskich humanistów czasów nowożytnych.

Liberalne tradycje rodzinne

Urodził się 9 maja 1883 roku w Madrycie. Jego późniejsze życie mogło zostać zdeterminowane przez fakt, że mały Jose przyszedł na świat w inteligenckiej rodzinie o dość liberalnych poglądach. Matka jego była bowiem znaną redaktorką jednej z gazet o profilu lewicowym, dlatego w rodzinnym domu Gasseta wiele czasu poświęcano na dyskusje o ludzkiej naturze, jej istocie i żądzach oraz namiętnościach, które kierują wyborami człowieka.

Humanizm był zjawiskiem powszechnym w domu młodego filozofa i w dużej mierze ten fakt sprawił, że Jose od najmłodszych lat pragnął zająć się badaniem i opisywaniem ludzkiej natury. Pierwszy etap jego edukacji to szkoła prowadzona przez jezuitów w Maladze. Dla młodego antropologa wybór wręcz doskonały – sporo lekcji filozofii, etyki, duży nacisk na wszechstronne wykształcenie i humanistyczne poglądy, które stanowiły największy obiekt zainteresowania Gasseta, który co prawda osiągał dobre wyniki, również w ścisłych przedmiotach, jednak tym, co interesowało go najbardziej, były oczywiście nauki humanistyczne i to im poświęcał najwięcej czasu i uwagi.

Niemiecki epizod

Ważnym momentem w jego młodym życiu był wyjazd do Salamanki i spotkanie na swej drodze Miguela de Unamuno – filozofa, rektora miejscowego uniwersytetu, początkowo zafascynowanego polityką generała Franco, która jednak w coraz większym stopniu zaczęła go rozczarowywać, z uwagi na nacjonalistyczne podeście i brak poszanowania człowieka jako jednostki.

Nauka u Unamuno – choć była krótkim epizodem w życiu Gasseta, pozwoliła mu zrozumieć wiele nurtujących go zagadnień, co zaowocowało powrotem do Madrytu i podjęciem studiów filozoficznych. Jose Ortega y Gasset studiował również prawo. Uniwersytet w Madrycie ukończył w 1904 roku, uzyskując tytuł doktora.

W tym momencie Gasset jest już okrzepłym filozofem, który potrafi o wiele głębiej wejść w istotę rozważanych przez siebie problemów, zaczyna publikować w liberalnym piśmie „Il Imparacial”, wydawanym w Madrycie. Jest to czas, w którym filozofia Gasseta skłania się ku stwierdzeniu, że człowiek jest istotą społeczną, a jednostki funkcjonują w zbiorach i tylko w otoczeniu innych są w stanie w pełni realizować siebie i swoje zamierzenia.

Międzynarodowa kariera naukowa rozpoczyna się w połowie pierwszej dekady XX wieku. Gasset, mający wtedy mniej niż 30 lat, wyjeżdża do Niemiec, gdzie podejmuje studia na tamtejszych uczelniach. Kształci się na uniwersytetach w Marburgu, Berlinie oraz Lipsku.

CALLE-ORTEGA-GASSET

Przedwojenna edukacja filozoficzna, nieskażona jeszcze klęską I Wojny Światowej, ma decydujący wpływ na poglądy i kierunek naukowych rozważań Gasseta. Jak wielokrotnie później sam stwierdzi, to właśnie wyjazd do Niemiec pozwolił mu w pełni zrozumieć i ukształtować cel swojej naukowej wędrówki. Do okresu studiów w Niemczech wielokrotnie nawiązywać będzie w swoich licznych publikacjach naukowych i akademickich. Najwyżej ceni Hermana Cohena i Georga Simmela, pod wpływem których pozostaje przez długie lata, o czym pisze w jednym ze swoich esejów.

Adam w raju

Po powrocie do Hiszpanii, Gasset zostaje wykładowcą akademickim. W Wyższej Szkole Nauczycielskiej w Madrycie kształci przyszłych pedagogów. Odkrywa w sobie misję edukowania innych, jednocześnie samemu zgłębiając tajniki filozofii.

Kolejnym przełomem w jego naukowej karierze okazuje się rok 1910, w którym otrzymuje posadę profesora metafizyki madryckiego uniwersytetu. W tym samym roku światło dzienne ujrzała jego ważna i głośna rozprawa naukowa pt. „Adam w raju”, która opowiada o lękach, życiu i słabościach człowieka, a która w akademickiej Hiszpanii odbija się szerokim echem.

Racjowitalizm i ewolucja poglądów

Poglądy filozoficzne Jose Ortegi y Gasseta, choć ewoluują wraz z biegiem życia naukowca, najdokładniej określić można jako racjowitalizm. Zasadza się on na dwóch podstawowych tezach: pierwsza z nich mówi o tym, że człowiek wyłącznie na drodze racjonalnego poznania może zgłębiać istotę wszelkiej rzeczy, zaś drugi filar podkreśla, iż życie każdego człowieka stanowi jedynie niewielki ułamek większej, rzeczywistej całości. W pojedynkę nie jesteśmy w stanie uczynić niczego, dopiero jako społeczeństwo ludzie zdolni są do rzeczy wielkich.

Czy zwłaszcza pierwszy punkt niniejszego twierdzenia, sprawia, że Gasset odrzuca naukę Kościoła, który przecież mówi, że aby zrozumieć świat i zjawiska, jakie na nim zachodzą, niezbędna jest wiara? Czy w katolickiej, zdominowanej przez klasyczną filozofię Hiszpanii, z początku XX wieku, takie poglądy filozoficzne mają jakąkolwiek szansę na coś więcej niż tylko powszechne potępienie?

Gasset nie uważa się za przeciwnika Kościoła. Jednak jego racjonalistyczne podejście, duże znaczenie empirycznego poznania oraz przewaga wiedzy i rozumu nad wiarą, znajdują się w istotnej kontrze, do powszechnego – zarówno w kościołach, jak i na hiszpańskich uczelniach i katedrach filozofii – nauczania Kościoła. Jose Ortega y Gasset nie obiera jednak wyraźnego kursu przeciwko nauczaniu teologicznemu, wręcz przeciwnie – w swoich esejach i książkach wielokrotnie podkreślał, że pragnie znaleźć porozumienie i pogodzić tezy zawarte w filozofii chrześcijańskiej ze swoimi własnymi poglądami.

Poglądy głoszone przez Gasseta wnoszą spore ożywienie do świata filozofii, zdominowanej przez wybitnych teologów. Sam filozof zdobywa coraz większa popularność, a jego dzieła, ukazujące się w wielu językach i dostępne także w Polsce, stanowią istotny wkład we współczesne nauczenia filozofii, zarówno w odniesieniu do średniowiecznej scholastyki, jak i przy badaniu empirycznego podejścia.

ZNACZEK-GASSET

Bunt mas

Nie tylko praca naukowa i filozofia zajmowały czas słynnego myśliciela. Gasseta od zawsze interesowała polityka oraz jej wpływ na jednostki i masy. Gorąco wspierał republikanów, co zwłaszcza w okresie dyktatury, czyniło z niego jeden z największych autorytetów, sprzeciwiających się nacjonalistycznym rządom generała Franco.

Jednak nigdy nie zaangażował się politycznie na tyle, aby stać się czynnym uczestnikiem życia parlamentarnego. Aktywnie działał więc głównie na polu akademickim. Jego najgłośniejsza książka, „Bunt mas”, stanowi ukoronowanie dorobku socjologicznego i filozoficznego. Zawarte w niej tezy na stałe weszły do kanonu współczesnej filozofii. Jose Ortega y Gasset zmarł w rodzinnym Madrycie, 18 października 1955 roku.