0034 966 444 615 | |
wynajem@ibermaxx.pl | |
12080525 ibermaxx |
Przemyślny szlachcic Don Kichote z La Manchy, bo tak właśnie brzmi pełny tytuł powieści autorstwa Miguela de Cervantesa, stanowi niezwykle ważną pozycję w całej literaturze europejskiej, wywierając na nią ogromny wpływ. W tym miejscu nie sposób zatem nie wspomnieć o fabule Don Kichota, obrazującej wpływ ówczesnej literatury na powstanie powieści, a tym samym wykreowanie postawy głównego bohatera.
Don Kichote stanowi bowiem krytykę ksiąg rycerskich, a także rycerskiego feudalizmu, odzwierciedlając przy tym nieustanną walkę idealizmu z materializmem. Rycerz Don Kichote, pod wpływem literatury sławiającej czyny rycerskie, postanawia zostać błędnym rycerzem i wyruszyć w świat z ogromną chęcią niesienia pomocy ludziom. Ten tekst możesz wykorzystać jako opracowanie powieści Don Kichot z La Manczy.
W przedmowie do Don Kichota, napisanej przez Miguela de Cervantesa, można przeczytać, że głównym celem utworu była przede wszystkim krytyka literatury rycerskiej, która była wówczas bardzo popularna w całej Hiszpanii. Literatura ta sławiła średniowieczne rycerstwo, ukazując nieprawdopodobne i zasługujące na ogromną pochwałę uczynki. Z czasem stała się jednak obiektem krytyki. Autorzy, tacy jak Juan de Valdes, Luis de Leon, czy Luis Vives, szczególnie podkreślali szkodliwość takiej literatury, mającej negatywny wpływ na czytelników. Tak stanowcza postawa wspomnianych tu autorów stała się inspiracją dla Miguela de Cervantesa.
Powszechnie twierdzi się jednak, iż bezpośredni wpływ na powstanie Don Kichota mogło mieć anonimowe interludium pod tytułem Entremés de los romances, które opowiadało o robotniku oszalałym pod wpływem romansów rycerskich. Na uwagę zasługuje jednak fakt, iż nieznana jest dokładna data powstania interludium, stąd ciężko stwierdzić, czy było ono faktycznie źródłem inspiracji dla powstania utworu Cervantesa.
Don Kichote stanowi bezpośrednią krytykę literatury rycerskiej w całości. Warto jednak wspomnieć, iż autor zastosował także krytykę konkretnych utworów w powieści. Najbardziej sparodiowany został zatem utwór Amadis, następnie powieść El cabellero Cifar oraz romans Przewaga Esplanadiana.
Dzieło Don Kichot składa się z dwóch części. Pierwsza z nich została opublikowana w 1605 roku, druga natomiast w roku 1615. Nie wiadomo jednak, jak długo autor pracował nad powstaniem obu części. W przedmowie znajduje się wzmianka o tym, że pierwsza część utworu powstawała podczas jego pobytu w więzieniu, w którym przebywał między innymi w 1595 i 1602 roku. Choć niektórzy badacze odrzucają taką możliwość, wskazując na fakt, że autor nie byłby w stanie przyznać się do tak wstydliwego epizodu we własnej przedmowie.
Mimo wszystko, przyjmuje się iż autor mówił prawdę, gdyż jego pobyty w więzieniu znane były powszechnie. W 1604 roku Lope de Vega, hiszpański dramatopisarz, zapoznał się z rękopisem Don Kichota, wydając przy tym ostrą krytykę utworu i określając Cervantesa za najgorszego z poetów. Dziś wiadomo jednak, że słowa te nie były wyrazem krytyki popartej stanem faktycznym, a stanowiły jedynie wyraz niechęci i zawiści, które Lope de Vega żywił wobec autora Don Kichota. W powieści znalazły się zresztą liczne aluzje do samego Vegi. Pierwsza część utworu została wydana przez Francisca de Robles w 1605 roku, zdobywając tym samym ogromną popularność oraz poczytność.
Nieznany jest również dokładny okres pracy autora nad drugą częścią powieści. Pierwsze fragmenty miały bowiem powstać już w 1611 roku, inne z kolei w 1614. Druga część została wydana w 1615 roku, a Cervantes zadedykował ją hrabiemu de Lemos.
Kiedy w 1614 roku Cervantes pracował nad drugą częścią Don Kichota, dowiedział się o publikacji kontynuacji powieści, napisanej przez Alonzo Fernandeza de Avellaneda. Alonzo w przedmowie do swego utworu zaatakował Cervantesa, wytykając mu różne przywary i krytykując jego postawę względem wspomnianego wcześniej Lope de Vegi. Kontynuacja Avellanedy była parodią Don Kichota.
Autor wyraźnie podkreślił w niej negatywne cechy postaci. Cervantes odpowiedział plagiatorowi przedmową oraz świetną satyrą w drugiej części Don Kichota, wprowadzając do powieści motyw falsyfikatu literackiego, którego najlepiej oddaje poniższy fragment:
Gdy Don Kichot i Don Alvaro razem wieczerzali, wszedł przypadkiem do gospody sędzia miejscowy z notariuszem, któremu Don Kichot kazał zrobić protokół z zeznania Don Alvara, jako nie znał Don Kichota z Manchy tu obecnego i jako rzeczony obecny nie był tym, którego opisuje książka pod napisem: Druga część Don Kichota z Manchy, przez jakiegoś Avellaneda z Tordesilas. Sędzia sporządził to wszystko z wielkim zadowoleniem Don Kichota, który podziękował najserdeczniej urzędnikowi usłużnemu.
Kontynuacja Avellanedy miała istotny wpływ na dalszą trasę podróży bohaterów Cervantesa. W pierwszej części utworu autor zapowiedział bowiem, iż udadzą się oni do Saragossy. Skoro motyw ten wykorzystał Avellaneda w swojej kontynuacji, w drugiej części Don Kichota, Cervantes musiał zmienić miejsce docelowe. Podróż miała więc odbyć się do Barcelony.
Jak podkreślają badacze, utwór Avellaneda mógł mieć także istotny wpływ na zakończenie utworu Cervantesa. Tylko śmierć Don Kichota mogła bowiem zapobiec pojawianiu się następnych kontynuacji i plagiatów. Choć do dnia dzisiejszego nie ustalono prawdziwej tożsamości Avellanedy, twierdzi się, iż mógł to być ktoś z kręgu Lope de Vegi.
Cervantes stworzył postać Don Kichota, około pięćdziesięcioletniego szlachcica, wywodzącego się z warstwy hidalgów. Ta społeczna kasta, za życia bohatera była już upadła, zarówno pod względem majątku, jak i statusu społecznego. Don Kichot ulega wpływom literackim, hołdując średniowiecznym rycerzom. Małym rzeczom przypisuje rzeczy wielkie, doszukując się niezwykłości oraz potwierdzenia swych szlachetnych czynów. Ciągle usiłuje dowieść swojej odwagi, hojności i siły.
Sprzeciwia się bezprawiu oraz ludzkiej krzywdzie. W wielu sytuacjach potwierdza swoim zachowaniem bezinteresowność, serdeczność oraz cierpliwość. To postać inteligentna, potrafiąca myśleć logicznie. Wraz z rozwojem akcji, Don Kichote staje się postacią słabszą, o wiele bardziej przejmującą się pewnymi niepowodzeniami, które podcinają mu skrzydła. Z czasem zaczyna mu towarzyszyć coraz większy smutek, który zwalcza dopiero przed samą śmiercią.
Powieść Cervantesa doczekała się tysięcy wydań
W epoce oświecenia postać Don Kichota stanowiła przede wszystkim symbol walki nadmiernej fantazji z racjonalnym rozumem (przysłowiowa walka z wiatrakami). Główny bohater był ofiarą czytanej wówczas literatury, która wzbudzała w nim określone emocje i kierowała jego działaniami. Interpretacja ta zaczęła się zmieniać wraz z rozwojem i upływem czasu. W okresie romantyzmu podkreślano szlachetność Don Kichota, który uważany był za obrońcę ideałów.
Był postacią heroiczną, walczącą z powszechnie panującym złem i zepsuciem. Niektórzy autorzy, jak na przykład Heinrich Heine, czy Iwan Turgienew, uznali Don Kichota za postać tragiczną. Na uwagę zasługuje również wypowiedź Georga Gordona Byrona, angielskiego poety i dramaturga, który w Don Juanie stwierdził, że skoro można wyśmiewać Don Kichota i ideał rycerstwa, obiektem kpin równie dobrze może być Sokrates i ideał mądrości. Dla wielu autorów Don Kichote okazał się na tyle szlachetną postacią, że nie zawahali się wyrazić wielkiego oburzenia.
Miguel Cervantes
Współcześnie Don Kichot jest jedną z najbardziej znanych i fascynujących postaci literackich. Zdania na jego temat są podzielone. Dla jednych Don Kichot jest głupcem, który nie potrafił słuchać głosu rozsądku i przez to stał się pośmiewiskiem. Może być szaleńcem, który poddany został całkowitemu wypraniu mózgu.
Może być postacią tragiczną, ale dla innych może być bohaterem. Niektórzy podziwiają go za odwagę, wyobraźnię, determinację i bezinteresowność w walce o ideały.
Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.